يکشنبه ۰۳ تير ۱۴۰۳ - 
ایدئولوژی علیه ایدئولوژی :
به مناسبت زادروز زنده‌یاد داریوش شایگان در چهارم بهمن ماه، در برنامه «برخورد» تصمیم گرفته‌ایم نشستی در نقد و بررسی میراث فکری این متفکر برگزار کنیم و ازاین‌رو با دکتر حسین مصباحیان و دکتر احسان شریعتی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
کد خبر: ۳۹۳۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
روایت‌های متناقض؛
فرزند شهید آیت‌الله قدوسی (نوه مرحوم علامه طباطبایی) در واکنش به ادعا‌هایی مبنی براینکه مرحوم علامه طباطبایی پس از شنیدن اخبار شهادت برخی چهره‌های انقلاب گفته «اسلام، شهید انقلاب است» ضمن رد این ادعا توضیحاتی ارائه داد. مرحوم علامه طباطبایی در امور سیاسی زاویه‌ای روشن و آشکار با مرحوم امام خمینی داشت. تحول و اصلاح جامعه در نظر امام مبتنی بر تغییر سیاسی و حکومتی بود و علامه، اصلاح جامعه را با محور تحول و اصلاح فرهنگی، اجتماعی و انسانی می‌دانست. این تفاوت در موضع باعث تفاوت در نگرش بود و نه ضدیت با یکدیگر. کسانی که علامه را از نزدیک درک کرده‌اند می‌دانند که اولین مشخصه او دقت در کلام و ظرافت در بیان و اعتدال در اندیشه بود و مواضع مهم خود را در عباراتی دقیق و حساب‌شده بیان می‌کرد و کلماتی که خوشایند اهل سیاست و مروجین اندیشه‌های جناحی است هرگز بر زبان او جاری نمی‌شد. چنین گفته‌ای علاوه بر آنکه از جهت سند و شواهد زمانی و مکانی و محتوا دارای مشکل است از جهت بیان نیز با رویه دقیق و حکیمانه او تطبیق نمی‌کند. نجمه سادات طباطبایی (دختر علامه) در این خصوص می‌گوید که، اغلب شاگردان علامه در انقلاب فعال بودند؛ آقای بهشتی، آقای مطهری، آقای جوادی آملی و دیگران. اگر علامه با انقلاب مخالف بود چرا شاگردانش را از مبارزه منع نکرد؟
کد خبر: ۳۹۱۶۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۲۹
درگذشت عضو موسس کانون نویسندگان ایران؛
باقر پرهام مترجم و پژوهشگر فلسفه شنبه ۷ خرداد در سن ۸۸ سالگی در کالیفرنیای آمریکا در گذشت. پرهام عضو موسس کانون نویسندگان ایران بود. خبر درگذشت او را پسرش رامین پرهام امروز در توییتر اعلام کرد.
کد خبر: ۳۸۸۹۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۸
پدرم آرزو داشت پروین اعتصامی شوم؛
امیربانو کریمی از استادان بنام و بازنشسته ادبیات فارسی دانشگاه تهران، متخصص در سبک هندی و صائب شناسی، همکار و همسر استاد «مظاهر مصفا»؛ نخستین فرزند «مرحوم سیّدالشعرا امیری فیروزکوهی» قصیده‌سرای نامدار معاصر است. او به حکم «خذ العلم من افواه الرجال» با شاعران، نویسندگان، علما و هنرمندانی که به منزل‌شان رفت و آمد داشتند آشنا و به این حوزه علاقه‌مند شد و از همین روی از نویسندگانی است که بیشتر در متون کلاسیک چه نظم و چه نثر به پژوهش پرداخته است و در چهارمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار زبان و ادبیات فارسی برگزیده شد. گفتگویی با این بانوی ادیب و فرهیخته انجام شده است. آن‌چه در پی می‌آید حاصل این گفت‌وگوی صمیمانه است.
کد خبر: ۳۸۵۴۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۶
هنر معماری در ایران؛
دکتر محسن اکبرزاده پژوهشگر دکتری معماری اسلامی و مدرس گروه مطالعات معماری دانشگاه هنر اصفهان معتقد است که معماری ما تا حد زیادی عبوس شده و از کارکردها و اصول واقعی خود فاصله گرفته است . عامل مد ،جهت دهنده به معماری شده و کشور بشدت از ضعف آموزش در این حوزه در رنج است. مصاحبه زیر مربوط به سه سال پیش بوده و توسط سمیه باقری انجام شده است.
کد خبر: ۳۷۴۳۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۴
مدرک گرایی؛
پیشترها، مدرک دکتری در جامعۀ ایران برای خودش ارج و قربی داشت، اما الان دست کم حدود یک دهه است که بسی افراد که نه می‌توانند سخنشان را با چند جملۀ شسته‌رفته بیان کنند، نه اطلاعات عمومی‌شان در حد افرادی است که در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی مدرک تحصیلی‌شان دیپلم بود، مدرک دکتری دارند و اینجا و آن‌جا "آقای دکتر" و "خانم دکتر" خطاب می‌شود.
کد خبر: ۳۷۱۹۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۴
نواندیشی دینی؛
سیدجواد میری با اشاره به اینکه چشم‌انداز صحیح به دین این است که جامعه‌ای همراه با عدل و قسط ساخته شود، بیان کرد: چنین چشم‌اندازی موجب می‌شود که دین را به فقه یا احکام فقهی تقلیل ندهیم.
کد خبر: ۳۶۹۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۸
گفتگو؛
علامه طباطبایی علاقه‌مند به گفتگو با هانری کربن بود و در جلساتش با او آخرین دستاور‌های فلسفی در غرب را می‌شنید که از ماهیت شیعه برایش صحبت می‌کرد، اما برخی از انقلابیون این را برنمی‌تابیدند.
کد خبر: ۳۶۵۳۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۴
یوسف نوظهور:
اسم کارل پوپر در حافظه تاریخی و فرهنگی کشور ما، از دهه ۶۰ عنوان شد. اگر نوشته‌ها، کتاب‌ها و مقالات قبل از دهه ۶۰ را بررسی کنید، نامی از پوپر نمی‌یابید. در این دهه است که این فیلسوف در ایران مطرح می‌شود. در آن برهه از زمان، کتاب "جامعه باز و دشمنان آن" به زبان فارسی ترجمه و منتشر شد.
کد خبر: ۳۵۹۶۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
محمدمهدی جعفری:
محمدمهدی جعفری درباره عدم دخل و تصرف علامه حکیمی در آثار مرحوم شریعتی گفت: علامه حکیمی گفت ایراد شخصیت‌شکنی در آثار دکتر شریعتی ندیدم.
کد خبر: ۳۵۶۸۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۶
سید محمد عمادی حائری؛
مجموعۀ اسلام ایرانی کربن اثری است با دایره‌ای موضوعی در اندازۀ تاریخ اندیشه‌های فلسفی و معنوی ایران که به گفتۀ خود کربن گسترۀ محور‌ها و مباحث آن «بیش از حد گسترده است». وجه مشترک گسترۀ گستردۀ موضوعات این اثر، ایرانی بودن اندیشه‌هایی است که در آن توصیف و تحلیل شده است؛ یعنی اندیشه‌هایی ایرانی که در دامان اسلام بالیده‌اند.
کد خبر: ۳۵۰۶۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۴
سروش دباغ:
در این جستار* به شش موضوع خواهم پرداخت و زیست-جهانِ سپهری و هایدگر، دو سالک مدرن معاصر را با یکدیگر تطبیق خواهم کرد: مرگ، امرمتعالی، تفکر شاعرانه، تکنولوژی، زمان و امر سیاسی.
کد خبر: ۳۴۲۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۵
پشت حوصله ابرها؛
سروش دباغ پژوهشگر ایرانی حوزهٔ دین، فلسفه و ادبیات است. او هم‌اکنون مدیریت مؤسسهٔ معرفت و پژوهش در تهران و بنیاد فرهنگی سهروردی در تورنتوی کانادا را برعهده دارد و در دانشگاه تورنتو به‌عنوان پژوهشگر مشغول به فعالیت است؛ دباغ از جمله نواندیشان دینی است که به‌مدد مفاهیم خاصی که برساخته، سراغ دین‌داری در جهان امروز و سالک مدرن رفته است. از جملهٔ این مفاهیم می‌توان به «تن‌هایی معنوی»، «متافیزیک نحیف»، «کورمرگی» و «ذهن آگاهی» اشاره کرد که نقش زیادی در فهم چیستی زیست عارفانه و سلوک در روزگار کنونی ایفا می‌کنند.
کد خبر: ۳۳۳۷۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۹
هویت چهل‌تکه!
«افسون‌زدگی جدید: هویت چهل‌تکه و تفکر سیار» داریوش شایگان با ترجمه فاطمه ولیانی از سوی نشر فرزان روز به چاپ یازدهم رسید.
کد خبر: ۳۲۴۱۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۵
دین‌پژوهی و ممیزی؛
اخیراً به چند نمونه از آثاری برخورد کردم که در ممیزی ارشاد دستخوش تغییرات یا تعلیق شده‌اند. همه کسانی که در فضای فرهنگی یا هنری هر کشوری فعالیت می‌کنند از مجموعه‌ای از خط قرمز‌های پذیرفتنی و ناپذیرفتنی آگاه‌اند که یا می‌توان آنها را حل کرد یا دور زد یا در محدوده‌شان فعالیت کرد. اما در مورد آثار دین‌پژوهانه به ویژه با رویه اخیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وضعیتی تأسف‌بار رقم خورده است که اصولاً با ماهیت و روش دین‌پژوهی ناسازگار است. در این نوشتار نخست به معرفی دین‌پژوهی می‌پردازم و سپس با ذکر چند نمونه توضیح می‌دهم که چگونه در دین‌پژوهی ممیزی یا اساساً ناممکن و بی‌معناست یا باید بر مبنا‌های تخصصی صورت بگیرد.
کد خبر: ۳۱۶۳۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۰
مهدی نزاکتی بررسی کرد؛
مهدی نزاکتی علیزاده می‌گوید فضای روانی غالب در جامعه، معامله‌گری است و برای بهبود مناسبات کار لازم است که از این نگرش عمومی در جامعه شکسته شود.
کد خبر: ۳۱۶۲۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۹
زنان تاثیرگذار:
ژاله آموزگار در سال ۱۳۱۸ در خوی زاده شد. او از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹ به عنوان پژوهشگر در بنیاد فرهنگ ایران سرگرم کار شد. ایران‌پژوهان و محققان این حوزه، آموزگار را پیشاهنگ در مطالعات ایران باستان به‌ویژه بازشناسایی متون پهلوی و اساطیر ایرانی و ادبیات زردشتی می‌دانند و معتقدند که آثار تألیفی و تحقیقی او ابزار کاری برای تدریس و یادگیری هرچه بهتر متون باستانی است و مطالب آن با ساده‌ترین و رساترین زبان، بیان شده است. تیرماه۱۳۹۵ نیز جایزهٔ نشانِ عالی دولت فرانسه یا (لژیون دونور) در سفارت فرانسه و توسط سفیر کبیر این کشور به ژاله آموزگار اهدا شد.
کد خبر: ۳۱۵۰۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۲
درس گفتارهایی از جنس اندیشه
حوزه فلسفه و علوم انسانی از آن دست حوزه هایی است که شاید سایت های منتسب به آن یا مدعی ارائه دهنده اطلاعات فلسفی زیاد بوده است اما هیچ کدام مانایی و پایایی نداشته اند. به نوعی یا مسکوت یا بدون فعالیت مانده اند. سایتی چون «صدانت» از معدود سایت هایی است که در حوزه تخصصی فلسفه و فرهنگ شروع به فعالیت کرد و هم چنان فعالیت هایش را پویا و پیوسته ادامه می دهد.
کد خبر: ۲۹۹۸۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۳
با حضور وزیر علوم انجام شد
یازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی به مرحله اختتامیه رسید و برگزیدگان آن با حضور وزیر علوم و معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری تقدیر شدند.
کد خبر: ۲۹۵۶۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
فردید، پدرخوانده منش سیاسی اصولگرایان؛
مستند «تئوریسین خشونت» اثر سازمان فرهنگی هنری اوج در دفاع از فردید پدرخوانده منش سیاسی اصولگرایان، بیشتر برای تخریب شخصیت سروش ساخته‌شده است.
کد خبر: ۲۹۴۷۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۷